We zijn vanochtend met de boot aangekomen op Lanzarote. Eerste indruk: iets minder kaal en desolaat dan Fuerteventura, maar dat is ook maar een ietsjepietsje minder. Omdat ik er verder nog niet zo veel over kan zeggen, daarom maar even een eindevaluatie van Fuerteventura.
Wat ik er van vond? De eerste indruk vond ik behoorlijk verpletterend. En nog steeds: het is wel erg bizar om je te beseffen hoe grondig de mens een heel eiland compleet de vernieling in kan helpen qua natuur en leefomgeving, zodat er eeuwen later nog steeds niets rest dan een stuk Sahara. Want de natuur op Fuerteventura is dan wel behoorlijk verpletterend, op het eerste gezicht, het is ook ontzettend eenzijdig, en al snel weet je het eigenlijk wel. Het is niet alleen heel eenzijdig, het is ook ontzettend armoedig. Want er gedijt in wezen niets behalve wat woestijnsoorten.
Ik zeg wel "natuur" in de laatste zinnen hierboven, maar in wezen is dat het niet: het is een door de mens compleet verwoest niet meer bestaand ecosysteem wat te gronde is gericht. Ten tijde van de ontdekkingsreizen en kolonisaties schijnt het hier vol gestaan te hebben met bos. De wat noordelijker gelegen archipel Madeira draagt nog steeds de naam daarvan: het woord madeira is Portugees voor hout.
Maar natuurlijk is opnieuw het verhaal niet zo eenzijdig dat de "westerse mens" de enkele boze boeman is. Ook voor de tijd van de kolonisaties had de oorspronkelijke berberbevolking al aardig wat platgebrand en kaalgekapt voor brandhout en landbouwgrond. Maar de grote kaalslag, ere wie ere toekomt, was in de tijd van de kolonies en ontdekkingsreizen.
En hout had men nodig, in die tijd, veel hout, voor scheeps- en stedenbouw, dus letterlijk alle bomen zijn gekapt. Vervolgens zijn er geiten op losgelaten, want dat was handig op weg naar de kolonieen, dan had je vers vlees ergens halverwege. Die geiten hebben alle rest wat er stond aan ondergroei en struiken compleet weggevreten, en het resultaat is al een paar eeuwen een woestijn. Ook verbijsterend om ter plekke te zien hoe zo'n destructie letterlijk eeuwen later nog steeds voor geen millimeter hersteld is. Eens vernietigd, altijd vernietigd. Misschien over 1000 jaar nog eens kijken?
Wat ik ook nog eens verbijsterend vind is dat er nog steeds niet van geleerd is. Er leven 60.000 mensen op Fuerteventura, en 100.000 geiten. Veel mensen zien geiten als grappige lieve dieren, die bij de natuur horen. Niets is minder waar. Geiten zijn destructieve rotbeesten die hele ecosystemen compleet de vernieling in helpen als ze ergens losgelaten worden, en die al menig gebied (met name eilanden) omgetoverd hebben in woestijn, nadat ze verantwoordelijk zijn geweest voor de uitroeiing van minstens de helft van de eerst aanwezige soorten. Dat komt omdat ze simpelweg ALLES kaalvreten, tot en met de meest gruwelijke doornstruiken en cactussen aan toe, en daar ook niet mee ophouden voordat inderdaad alles kaal is. In Marokko heb ik ze letterlijk in de bomen zien klimmen om die tot in de bovenste topjes kaal te vreten.
Normaal leggen zulk soort beesten dan het loodje, omdat ze hun eigen voedselvoorraad om zeep helpen, maar in dit geval niet, omdat de mens stug door blijft gaan met nieuwe uitzetten.
En men leert dus niet, want nog steeds tilt het hier op van de geiten, en doet men net of dat normaal is. Sterker nog, overal wordt met veel bombarie locale geitenkaas aangeprezen als ambachtelijk ecoproduct. Eco... ja ja.