zondag 28 augustus 2022

Een prettige mix van culturen

 

Offers aan het strand

 Rondlopend op het eiland valt op dat hier een goede mix is van diverse culturen en etniciteiten. Je ziet hier heel veel interraciale stellen, en mensen in wiens uiterlijk trekken van verschillende etniciteiten te herkennen zijn. Ook zie je hier veel kleurrijke godsdienstige uitingen in de vorm van kleine altaartjes langs de kant van de weg, kerken met teksten als "vreest mij niet", offers (van fruit, bloemen, beeldjes en af en toe een kip aan het strand). Ook vallen op de rijk versierde hindoetempels en, wel in duidelijk mindere mate, slanke minaretten en stijlvolle pagodas. Inwoners van Reunion gaan er prat op dat discriminatie vanwege huidskleur of geloof op het eiland weinig voorkomt.
 Tegelijkertijd is de aanhang van Front National hier in 20 jaar gegroeid van 8 naar bijna 60% van de stemmen... Op internet las ik een post van Julien Boyer die stelt: het type racisme of Reunion is meer een soort classisme.

hindoetempel



Zistoire nout Zancetre
Als je wat opzoekt over de geschiedenis van het eiland lees je dat het eiland ongeveer 2 miljoen jaar geleden onstond door vulkanische activiteit, maar dat het pas in 1505 ontdekt werd door de Portugese zeevaarder Pedro de Mascarenhas, en toen de naam Mascarin kreeg.  Gedurende een dikke eeuw daarna werd het gebruikt als pleisterplaats voor zeevaarders. Volgens de overleveringen waren er  geen permanente menselijke bewoners totdat in 1646 de gouveneur van Madagascar 12 muiters naar het eiland verbande,  Enkele jaren later besloot de  Franse koning het eiland te claimen en het Ile de Bourbon te noemen. De eerste decennia werd het eiland voornamelijk gebruikt door piraten, en groeide de bevolking tot ongeveer 260 mensen. Maar geleidelijk aan zagen steeds meer vermogende lieden brood in de teelt van koffie, graan, kruiden en katoen met behulp van arbeid door slaven, die in grote getalen uit West Afrika werden gehaald.  Eind 18-e eeuw nam het verzet van de slaven, die in grote meerderheid op het eiland waren, toe en waren er diverse slavenopstanden. Op diverse plekken ontstonden in het ruige moeilijk toegangelijke landschap zelfvoorziendend gemeenschappen van gevluchte slaven: de mensen die daar woonden heten Marrons en de plekken noemen ze nog steeds Ilets (eilandjes).  

rotsaltaar langs een wandelpad


In de 19-e eeuw introduceerden de Britten het suikerriet. Zij hadden het eiland ingepikt tijdens de Napoleonitsche oorlogen, en weer Ile de la Reunion gedoopt.  Er was veel animo voor het suikerriet omdat door een paar heftige cyclonen veel eerdere plantages verwoest waren. Een aantal van plantage-eigenaren werden al snel   megalomaan rijk: de suikerbaronnen. Ook vanille dat aanvankelijk niet op het eiland geteeld kon worden vanwege het gebrek aan natuurlijke bestuivers werd een belangrijk gewas nadat door een slaaf uitgevonden was hoe de plant mechanisch bevrucht kon worden.   




Na de Franse revolutie in 1848 werd de slavernij afgeschaft en ontstond er meteen een arbeidstekort. In een korte tijd werden zo'n 75000 Indiase contractarbeiders geronseld. Aangezien er op het eiland op dat moment pas zo'n 100.000 inwoners waren (voornamelijk slaven uit west Africa en hun afstammelingen) ontstond er een nagenoeg gelijke verhouding van deze twee ethniciteiten. Ook Chinese contractarbeiders kwamen binnen via deze route maar in veel mindere getale. Alhoewel er sterke pogingen waren om de nieuwe arbeiders te evangeliseren, hadden zij contractueel het recht gekregen om hun eigen religie te blijven praktiseren en hielden velen zich hieraan vast, alhoewel er in de rituelen steeds meer elementen van de verschillende religies zich mengden. 

Op Reunion wordt ongeveer 70%  geschaard onder het christelijk geloof, (voornamelijk katholiek), moslims en hindoes zijn gelijk verdeeld over ongeveer 10 % en boedhisten ongeveer een kwart procent. Maar met name de religieuze uitingen van hindoes en katholieken vallen op in het straatbeeld. Met name aan de oevers van het strand en de rivieren vindt je veel offers die ons deden denken aan de offers die we zagen in het zuiden van Brazilie. Destijds hadden we begrepen dat het offers waren van de Candomble (zwarte magie) van Africaanse oorsprong, maar hier werd ons verzekerd dat de offers afkomstig waren van de hindoestanen. Er zijn wel grote overeenkomsten met die Braziliaanse offers: de locaties, en de honing, fruit, sigaretten... Maar er zijn ook verschillen: zo zijn kruispunten van wegen minder in trek als in Brazilie, worden er vaker beeldjes geofferd, en schalen van messing, en wat we in Brazilie niet zagen: messen. Ook lijkt er minder sterke drank te worden geofferd, en lijken er minder bloedoffers te zijn, al vonden wij ergens in een droog ravijn de overblijfselen van een witte eend (?) en schijnt dat het overgrote deel van de geitjes die op Reunion worden gefokt bestemd te zijn als offer. 

De taal die hier officieel gesproken wordt is het Frans (het is een overzees departement van Frankrijk), maar de bevolking is ook heel trots op hun eigen taal, het Creools, die een soort pidgeon  Frans is met heel veel woorden uit de diverse culturen. 
De benaming voor Fransen afkomstig uit de Metropole, zoals men hier Parijs aanduidt is Zoreilles. Les Oreilles. 
(Het voorzetsel les is in het creools verworden tot een Z). Er doen verschillende verhalen de ronde over de oorsprong van deze naam. De ene is dat nieuw aangekomen Fransen opvallen door hun rood verbrande oren, de andere dat ze hun hand achter hun oor doen, om de klanken beter op te vangen als ze de creolen niet kunnen verstaan. 









Geen opmerkingen: