Democratie is failliet

 Ik noemde al eens eerder dat democratie failliet is, en dat er wel mogelijkheden zijn dit te repareren. Hoewel dit niks met onze reis te maken heeft, is het wel iets wat me bezighoudt, dus toch maar even wat ideeen hierover op dit blog. Ik deel het op in twee stukken: wat er mis is met democratie, en hoe het beter kan. 

Eerst even de feiten: hoezo is democratie failliet. 

Een simpele blik op de wereld om ons heen leert ons veel. In Amerika blijkt dat 80% van de stemmers bij een blinde test op standpunten voor het beleid van Harris is, toch wint een volslagen losgeslagen malloot als Trump de verkiezingen. Mensen weten dus niet waar ze op stemmen. 

Dat is niet alleen in Amerika, dat zie je overal op de wereld. In Italie stemmen ze decennia achter elkaar op banga-lijstende joker Berlusconi, en in Indonesie wint een enge ex-moordcommando en intellectuelenjager de verkiezingen omdat hij zo'n leuk dansje op Tiktok uitvoert. Churchill zei het al: je hoeft maar 5 minuten met de gemiddelde stemmer te praten om tegen democratie te worden. 

In Nederland heerst grote woningnood dankzij compleet wanbeleid van meer dan een decennium VVD op dit gebied, waarbij de overheid in alles uitstraalt dat huren voor losers is en dat koop de enige volwaardige vorm van wonen is. Op zeker moment waren we het enige land ter wereld met een belasting op sociale huur en tegelijkertijd een subsidie op villa's. Dit wanbeleid heeft er voor gezorgd dat er nu een enorm woningtekort is, maar toch is de VVD nog steeds een regeringspartij, en heeft men effectief de asielzoekers de schuld kunnen geven van dit woningtekort. 

De politiek knijpt jarenlang de opvang van vluchtelingen af om maar uit te stralen dat het in NL niet best is voor asielzoekers, en als dat tot problemen leidt in die opvang dan stemt men massaal op een partij van idioten die er alle belang bij hebben om die problemen NIET op te lossen, maar voort te laten duren, want problemen op asiel leveren gewoon domrechtse stemmen op. 

Het is trouwens niet voor niets dat deze coalitie fors wil bezuinigen op onderwijs en wetenschap. Ga maar na: hoe beter het opleidingsniveau, hoe minder men geneigd is domrechts te stemmen. Het is dus totaal niet in het belang van deze partijen dat er goed onderwijsbeleid komt. 

Het probleem is dat de huidige wereld te complex is voor kiezers en voor democratie. Een internationaal probleem als klimaatverandering kan nooit op democratische manier aangepakt worden, simpel omdat het te complex is en kiezers te dom zijn om het te bevatten. Bovendien reikt het tot ver over de grens van de verkiezingshorizon van 4 jaar, dus regeringen gaan het ook niet aanpakken. 

Voor stikstof en landbouw geldt exact hetzelfde in Nederland. Ik durf de stelling aan dat 80% van de Nederlanders niet begrijpt wat de kern van de stikstofproblematiek is; hoe kun je dan ooit verwachten dat die 80% een pijnlijke oplossing kan steunen voor een probleem dat ze niet begrijpen en zelfs niet eens zien? 

We vinden het normaal dat kinderen onder de 18 niet mogen stemmen omdat ze te oordelingsonbekwaam zijn daarvoor. Echter, de reclamewereld weet uit ervaring (en geven dat ook openlijk toe) dat een campagne het beste aanslaat bij de massa als je uitgaat van het niveau van een 12-jarige. We laten dus de massa met het niveau van een 12-jarige beslissen over de oplossing van wereldproblemen. Terwijl ik heel wat jongeren van onder de 18 ken die een beter oordelingsvermogen hebben dan de gemiddelde burger. 

In Nederland gaat dat zelfs zover dat er elke verkiezingen weer tenenkrommende campagnes gevoerd worden om zelfs demente bejaarden en zwakbegaafden toch te laten stemmen. Ik begrijp daar helemaal niets van. Een 17-jarige mag niet stemmen, maar je voert actieve stimuleringscampagnes om seniele bejaarden hun stemrecht te laten benutten. Waarom? Omdat we zitten te wachten op het weloverwogen oordeel van iemand met Alzheimer over asielproblematiek of woningbeleid? Omdat we het goed vinden dat de mantelzorger van die Alzheimerpatient ineens twee stemmen naar eigen believen mag uitbrengen? 

Het probleem van democratie is dat elke stem even zwaar telt - terwijl tegelijkertijd een groot deel van die stemmen totaal ongefundeerd is en niet gebaseerd is op ratio of een zorgvuldig afwegen van belangen en voors en tegens. Dat is ergens ook wel begrijpelijk, want de stem van een burger heeft een nihile, totaal te verwaarlozen invloed op het totale beleid, dus waarom zou je de moeite doen van je ergens in verdiepen als dat toch 0.0000001 effect heeft. Dat je aanstaande president een leuk dansje op TikTok doet zegt immers genoeg, en scheelt een hoop uitzoekwerk. 

Het beste politieke systeem is in wezen dat van een goede dictator. Maar omdat ik ook wel begrijp dat die niet bestaan en ook niet kunnen bestaan (immers: macht corrumpeert, en zonder concrolemechanismen loopt dat altijd uit de hand), zullen we het toch moeten doen met democratie. Maar dan wel op een heel andere manier dan het nu ingericht is. Daar zal ik op ingaan bij het vervolg van dit stuk.