Een schitterende dag!

Deze blog is allang gestopt, maar we maken voor één keertje een uitzondering.

Afgelopen zondag vierden we het Gouden Huwelijk van mijn ouders. Het was een dag met een gouden randje en veel kleur. Echt een superdag! Veel enthousiaste, lachende gezichten, prachtige bloemen, en lieve kleine attenties. De locaties en het weer waren schitterend. Pap en mam hebben er van genoten! Het was echt hun dag, en ze zijn er nog niet over uitgepraat, hoe geweldig het wel niet was. Gisteren weer even alle foto's bekeken en alle cadeaubonnen. Mijn ouders zijn van plan om binnenkort nog een bonnenfeest te organiseren, omdat ze ze in hun eentje nooit opkunnen maken!



Van heinde en verre waren de mensen gekomen. Vrienden, familie. Sommigen hadden we al meer dan 10 jaar niet meer gezien, zo gaat dat soms. Maar als je elkaar dan weer ziet is het als vanouds. Sommigen hadden al jaren over elkaar gehoord, maar elkaar nog nooit ontmoet. Ze wisten grappige anecdotes over elkaar te vertellen.
tante Corrie, de oudste vriendin van mijn moeder vertelde een leuk verhaal over toen zij nog klein waren, en tante Lineke had een grappig lied gemaakt over mijn vader (daar is Menno met de waterpomptang). Het speelt nog door mijn hoofd.

Ook de huwelijksquiz waarbij mijn zus en ik ons hadden uitgedost in oude kleding uit mijn moeders klerenkast kreeg de mensen aan het lachen. Met sommige vragen (noem de volledige namen van alle kleinkinderen en de beide schoonzoons)had het publiek zelf ook moeite.


Na de receptie gingen we door voor het Chinese Buffet van Wu in het Stadsparkpaviljoen. Daar bleek dat de door ons gereserveerde serre te klein voor het aantal gasten. Zoveel mensen waren uiteindelijk spontaan toch nog mee gaan eten!

Bibberen in Bed (2)

We zijn weer terug!
We werden door Pa en Tette opgehaald van het vliegtuig, wat natuurlijk voor Jitse en Ibi één groot feest was. De gehele twee uur durende autorit bleven ze klaarwakker en kletsten aan één stuk door. De volgende dag gingen wij, met een groot stuk oude kaas en zonder de kinderen, door naar ons huis, om het te gaan herinrichten. Onze huurders waren er toen nog maar net één dag uit.. En werkelijk waar, ze hebben het keurig achtergelaten.
Bij binnenkomst bleek ons huis mooi versierd, met een slinger, een bloemenkrans, mooie tekeningen en verse bloemen! Dit door onze buurvrouw Sjitske, en haar "kleinzoon" Jason. Zij had de sleutels bekokstoofd bij mijn ouders, die daarvoor speciaal eerder naar de makelaar waren gegaan om ze op te halen en daar te brengen. Ook vonden wij in de koelkast een groot stuk superlekkere kaas, ditmaal afkomstig van míjn ouders....
Maar voordat we konden beginnen met ons werk, gingen we natuurlijk eerst nog even de nieuwe baby van Aukje en Basant bewonderen. Het kleine broertje van Rani dat zo lang op zich had laten wachten, (42 weken en drie minuten). Het was een zware bevalling geweest, maar nu waren ze gelukkig weer thuis waar je niet afhankelijk bent van de welwillendheid van verpleegsters, en niet vast hoeft te zitten aan allerlei slangen en toeters en bellen.
Ook was het eten thuis veel beter, want lekker indiaas! Dit aanbod konden wij natuurlijk niet afslaan zodat het behalve gezellig ook wat te laat werd om nog veel meubels te verslepen.

Inmiddels zit onze tweede volle dag in Nederland erop. Tussen de niesbuien van Rinke door (als je al je meubels een jaar lang in een klein kamertje stouwt worden ze toch wel wat stoffig )is het tijd voor onze eerste indrukken van Nederland.

Het is hier koud en guur en vochtig, en de bomen zijn nog kaal. En het ruikt hier anders dan in Brazilië. Hoe je het precies moet omschrijven weet ik niet. Misschien als de koele, kruidige geur van vochtig bos. Ook de geluiden zijn anders. Met name de overdaad aan zingende vogels (lente!) valt op. De koolmees hebben wij lang niet gehoord. De mensen zijn groot en wit, overwegend fors gebouwd en pafferig. Ze zijn dik ingepakt in warme jassen, handschoenen en mutsen. Desondanks vertonen ze een verbazingwekkende bijna acrobatische behendigheid als ze op de fiets tussen het verkeer doormanoevreren, met aan het stuur 2 boodschappentassen, en een kind achterop. In het straatbeeld zie je minder jeugdigen dan in Brazilie, en veel meer senioren. En het is natuurlijk vreemd om iedereen om je heen nederlands te horen praten.

Veel mensen kleden zich in donkere tinten. Zwart en donkerblauw zijn favoriet.
In de huizen en in het straatbeeld vallen op de overvloedigheid en de rijkdom. (Ik praat nu over onze reis vanaf Schiphol, en over de plaats waar wij wonen). De meeste auto's die je ziet zijn glanzend en nieuw. De wegen zijn uitstekend onderhouden. De tuintjes keurig. De huizen boordevolm geplemt met spullen (wij zijn daarin geen uitzondering). De winkeletalages zijn bijzonder rijk gevuld. De keuze aan producten in de supermarkt is bijzonder groot, en de kwaliteit ervan is schitterend.

Er wordt hier noest gebouwd en verbouwd. Ik ging vanmorgen eerst naar de apotheek, waar de dappere medewerkers tussen het geluid van zagende en borende bouwvakkers (compleet met bouwvakkersdecoletés) hun werk probeerden te doen. Als je het me in Brazilië had verteld had ik het niet geloofd! Vervolgens naar de natuurvoedingswinkel, waar ze tot mijn verbazing ook bezig bleken met een verbouwing. De winkel wordt twee keer zo groot! En op de terugweg kwam ik langs de huisarts, alwaar ook de hele boel op de schop lag, en werd verlicht door felle bouwlampen. Verder was er nog een hele nieuwe snelwegoprit, en voor ik het vergeet, onze vrienden Anneke en Martin hebben een nieuw schuurtje in hun tuin gezet. Schuurtje? Onze woning in Brazilië zou er 1,5 keer inpassen. Een kelder van 2.20 diep, en daar nog twee verdiepingen bovenop! Martin had eigenhandig aan de hele bouw meegewerkt, en heel veel zelf gedaan.Het is echt een heel mooi geworden.

En nog zoveel meer. Het is best wel een schok om hier weer te zijn. Het is spannend en leuk, maar tegelijkertijd ook heel onwerkelijk. Het is bijna niet te beseffen dat je eerst dáár was, en nu ineens hier..Op een heel andere plek in een heel ander leven. Alles zie je heel intens. Intenser zelfs dan als je het voor de eerste keer ziet, want bij alles dat je ziet moet het geverifieerd met het beeld dat in je geheugen ligt opgeslagen. Is dit nog het zelfde? Of is het veranderd? En iedere keer denk je weer mensen te herkennen. Want ze lijken allemaal een beetje op elkaar!

Nou. Mijn notebook zegt dat het 21.30 is, en dan is het dus half twee nederlands tijd. Hoogtijd om in bed te duiken. Ik hoopte nog dat Rinke het opzou warmen, maar die is van pure ellende in zijn donzen poolslaapzak tussen de narcissen op het balkon gaan slapen. Hij hoopt dat zijn slijmvliezen daardoor een beetje tot rust komen !

Nou, mij niet gezien. Gisternacht heb ik bijna niet geslapen. Behalve dat de jetlag niet meehielp, had ik het gewoon te koud. Zelfs ondanks trui sjaal en mijn nieuwe door Froukje gebreide sokken (!). Wat was het koud. Het leek wel Porto Alegre!

tshau!
Ingeborg

Gepakt

Alles ingepakt, klaar om naar het vliegveld te gaan. Een hoop spullen weggegeven, maar nog steeds ook een heleboel gewicht om te sjouwen.

En wat natuurlijk niet zo leuk is is afscheid nemen van mensen die je misschien wel nooit meer zult zien. Voor Porto Alegre hadden we dat al gedaan van Nida en Hilson, en hier moet dat nu van Margarida en Marcos, van Mattheus, Tiago en Christina, van Patricia, Martin, Penelope en Lotus, en natuurlijk van Thomas en Ana met wie we de laatste dagen heel leuk opgetrokken zijn, en die ons naar het vliegveld zullen brengen.

En ook van Ibi nemen we afscheid, want uiteindelijk heb je na een jaar zoveel spullen om weer mee te nemen, dat er voor Ibi geen plaats meer was. We hebben een mooi plekje voor haar gevonden in een rustig park, waar toch genoeg mensen langs zullen komen om zich over haar te ontfermen. Het riempje waarmee ze aan de boom vast zit is om te voorkomen dat ze rond gaat struinen en onder een auto loopt; de etens- en drinkbakjes waar ze mee zit te rommelen zijn voor het geval dat de eerstvolgende passant toch wat langer op zich laat wachten. Maar ik denk dat het wel goed komt, en dat ze daar niet al te lang zal hoeven te zitten. Voordeel is dat ze erg blond is, en dat vinden mensen hier mooi, dus ze zullen haar graag opnemen. En ze spreekt net zo goed Portugees als Nederlands, dus dat mag ook al geen beletsel zijn.

Hoewel ze het natuurlijk niet zullen en kunnen lezen, wens ik de mensen die zich over haar zullen ontfermen veel sterkte.

Afstandsbediening

In de serie "markante opmerkingen van Jitse" tekenden we het volgende gesprek op: nr 23: "de Afstandsbediening".

Jitse wil weten hoe je dood kan gaan. Ik vind het maar een rare vraag, en vraag hem wat hij nou precies bedoelt.

Jitse: "Nou, op wat voor verschillende manieren kan je dood gaan?"

Rinke: "Dat hangt er maar van af hoe je dood gaat. Als je van een heel hoog gebouw springt knal je heel hard op de grond, en dan ga je daardoor dood. Als je hoofd er af gehakt wordt, dan ga je dood omdat je geen hoofd meer hebt."

J (lachend): "He?? Kun je dan niet meer met lopen als je geen hoofd meer hebt?"

R: "Nee, dan kan je helemaal niks meer. Niet meer lopen, niet meer kijken, niet meer met je armen zwaaien, niks meer."

J: "Waarom niet dan?"

R: "Nou, omdat vanuit je hoofd alles bestuurd wordt. Als je armen bewegen, doen ze dat omdat jouw hoofd zegt: En nu gaan jullie bewegen, armen. Zonder dat kunnen je armen niet bewegen."

J: "Huh, en je benen ook niet?"

R: "Helemaal niks, je armen je benen, alles wordt bestuurd vanuit je hoofd."

Ineens gaat hem een licht op.

J: "Oooooh, als een bestuurbaarde auto. En dan is je hoofd de afstandsbediening. "

Patette Tatamindoe - een mysterie opgelost

Toen we een paar weken geleden de berg op terug liepen na een bezoek aan praia Jeribucaçu, hief Ibi, die op mijn rug in haar rugzak zat, een nieuwe mantra aan die we nog niet eerder van haar gehoord hadden. Met zacht doch helder stemmetje sprak ze steeds duidelijk verstaanbaar de woordjes voor zich uit, keer op keer herhaald:

Patette Tatamindoe
Patette Tatamindoe
Patette Tatamindoe
Patette Tatamindoe
Patette Tatamindoe

Sindsdien is dit hier te huize gevoegd bij het standaard repertoire van Ibi-frases waarmee we regelmatig een enthousiaste conversatie met haar aangaan. Dat gaat dan zo:

Rinke: Ibi: BEKKO BEKKO BEKKO
Ibi: BEKKO BEKKO BEKKO
R: Pietjeba, Pietjeba, Pietjeba
Ibi: NEEE! BEKKO BEKKO BEKKO

Om dat na een tijdje toch maar te laten volgen door Pietjeba pietjeba pietjeba.

Sinds die dag is dus ook Tatamindoe aan dit repertoire toegevoegd, altijd voorafgegaan door een aanduiding van een persoon. We weten niet wat het betekent. Ibi weet dat zelf waarschijnlijk ook niet (meer?), hoewel ze altijd wel heel stellig antwoord geeft.

Rinke: Ibi Tatamindoe?
Ibi: NEEE! Jisse tatamindoe?
Jitse: Ibi, mamma tatamindoe?
Ibi: Ja, mamma tatamindoe

Het mysterie is sinds kort echter opgehelderd. Jitse zat een DVD te bekijken die we al een tijdje niet meer gezien hadden, van de save-ums, z'n favoriete serie op televisie in Porto Alegre.

Een bezorgd eenogig, lichtgevend wormpje smeekte de save-ums via de videofoon om toch snel langs te komen, want ze hadden echt hulp nodig. Het blauwe visje met het gele gezicht van de save-ums stelde het wormpje gerust: Nao te preocupe, os save-ums ja ta vindu. (Maak je niet ongerust, de save-ums komen er al aan).

... ja ta vindu - snel uitgesproken, wordt... tatamindoe.

Grappig hoe zo'n zinnetje blijkbaar is blijven hangen bij Ibi, dan op een volstrekt gekke plaats en tijd ineens weer opduikt, en vervolgens een heel eigen leven gaat leiden.

We zijn nog steeds erg benieuwd wat Pietjeba nou eigenlijk betekent. Het was haar eerste echt duidelijk uitgesproken (en oneindig herhaalde) woordje

Stoer

Jitse heeft gisteravond gevochten in de kroeg, de Bar dos Banditos. Er loopt een aardige jaap over zijn neus naar rechtsonder richting zijn mondhoek, maar hij schijnt wel gewonnen te hebben. Hij beweert althans dat hij ze allemaal dood heeft gemaakt.

(zoals altijd: op foto klikken voor vergroting)

Zijn vader is trots op hem. Een waardig opvolger.

Nog 3 dagen

Onze laatste dagen hier in Brazilië. Tijd voor een korte balans.

Een paar dingen die we zullen missen:

• het klimaat
  
• de prachtige lokatie hier
  
• de hartelijke open mensen
  
• het adoreren van onze kindjes door iedereen, tot aan wildvreemden toe.
  

Wat dingen die we NIET zullen missen:

• Internet dat 3 keer zo duur is als in Nederland, 4 keer zo traag als in Nederland, en 5 keer zo instabiel. Al met al is de prijs voor internet hier minstens een factor 15 duurder dan in Nederland.
  
• apparaten, kabels, auto's, etc die om de haverklap stuk gaan wegens een combinatie van overal zeezout en zeewind en een volstrekt instabiel electriciteitsnet.
  
• Wachten. Ingeborg heeft daar al genoeg over geschreven. Hoewel vriendelijk, zijn mensen volstrekt onverschillig en ronduit bot als je op een of andere manier van ze afhankelijk bent. Uren voor niks wachten is heel normaal, ook als dit heel makkelijk vermeden kan worden. Bij artsen hebben ze bij voorbeeld nog nooit gehoord van een afsprakensysteem - het is gewoon wie het eerst komt wie het eerst maalt, en dat is goed voor uren en uren wachten als je een dokter nodig hebt. Dit geldt voor tandartsen, docters, instanties, overheden, etc.
  
• Eten. Het fruit is lekker, maar voor de rest is het vrij weinig keus en veel van het zelfde. Wij zijn er nogal op uitgekeken. En vegetarier hebben ze nog nooit van gehoord: als je iets zonder vlees vraagt komen ze aanzetten met ham of kip. Ik verkeerde altijd in de veronderstelling dat ham een specifiek soort vlees van een varken is, en kip vlees van een specifiek soort vogel, maar hier schijnt dat om mij duistere redenen anders te werken.
  
• Muggen. Het is hier vergeven van die ***beesten.
  

Dingen waar we NIET naar uitzien in Nederland:

• chagrijnige koppen op straat, in OV, in openbare gebouwen.
  
• kou en rotweer.
  
• overgereguleerdheid. Iets in mij verzet zich altijd uit alle macht tegen de wetenschap dat je in Nederland je eigen huis niet blauw mag verven als je dat goeddunkt.
  
• Moeilijk doen. In Nederland moet je niet proberen om op een terras vanaf één en hetzelfde tafeltje een hapje van de ene tent te bestellen, en een drankje van de andere uitbater. Hier doen ze daar totaal niet moelijk over.
  
• Materialisme. Het is onvoorstelbaar hoe weinig commercieel ze hier in de cabana bij voorbeeld zijn. Vergeleken met hier is de maatschappij in Nederland vergeven van de dikke materialistische geldwolven. Die totaal oncommerciële houding heeft natuurlijk z'n nadelen, maar veel charme heeft het ook.
  
• En, wat mij betreft het akeligste aspect van Nederland tegenwoordig: de intolerantie en haatsfeer die er op dit moment heerst in het publieke debat in Nederland ten aanzien van buitenlanders. Dat valt vooral op als je zelf buitenlander bent in een ander land; ik ben blij dat ze in Brazilië wat dat aangaat lang niet zo ver afgegleden zijn als in Nederland.
  

Dingen waar we WEL naar uitzien in Nederland:

• weerzien van familie en vrienden.
  
• kaas.
  
• De uitbundigheid van het voorjaar. Hier in Bahia zijn er geen seizoenen, dus ook geen losbarstend leven in het voorjaar.
  

Het kabelspook

Mensen die mij een beetje kennen weten dat ik helemaal niets moet hebben van alles wat neigt naar paranormale verschijnselen, alternatieve geneeswijzen en andere kwesties waarbij er verondersteld wordt dat er "meer" is.

In Brazilië ligt dat natuurlijk anders. In dit land gelooft vrijwel iedereen wel in iets bizars als geesten, genezen op afstand, de kracht van gekleurde onderbroeken of andere onverklaarbaarheden. Nou doen ze daar eigenlijk niet werkelijk in onder voor de Nederlanders, want daar is meer dan de helft ietsist en gelooft in astrologie of homeopathie, of gelooft dat zij nou net wel die postcodeloterijhoofdprijs kunnen winnen.

Hier in Brazilië neemt dat echter andere vormen aan. Hier wordt je bij voorbeeld altijd gewaarschuwd als je alleen een paadje in de rimboe wilt verkennen - laatst ook toen ik met Martin op pad ging om die waterval da usina op te zoeken: niet doen, gevaarlijk.
Waarom dan?
Overvallen, zeggen ze dan, maar ik verdenk ze er van dat ze stiekem meer bang zijn voor de geesten die op zo'n paadje rondhangen, dan dat ze werkelijk geloven dat er rovers zijn die zo stom zijn om een wekenlang te gaan wachten langs een pad waar bijna nooit iemand komt. Het pad wat we laatst opliepen had een gastenboek, en daaruit bleek dat de vorige bezoekers drie maanden geleden waren geweest, en dat was dan nog met gids die de geesten kon verdrijven! Hoewel dat wel zou verklaren waarom ze geloven dat er geesten rondhangen bij zo'n paadje - dat zijn natuurlijk verhongerde rovers die tevergeefs wachtten op de volgende argeloze passant om te beroven.

Maar dat was toen. Want een land als Brazilië verandert je. Nu ben ik ook bijgelovig geworden. De oordoppenentiteit deed me al twijfelen, maar het kabelspook heeft me overtuigd: er is toch "meer", en één specifiek exemplaar van dat "meer" huist hier in en rond ons huis om ons plaagstootjes te geven.

De oordoppenentiteit sloeg een paar weken terug toe, ten tijde van mevrouw Dreun. Ik had mijn oordoppen in halfslaap onder het kussen gelegd, maar bij het ontwaken lag er nog maar één. De andere was spoorloos. Hele bed over de kop, alle beddegoed er uit (moest toch gewassen), maar... spoorloos.

Uiteindelijk tien keer de kamer afgezocht, tien keer alle beddegoed omgekeerd, niets te vinden. Ik werd er echt heel gefrustreerd van, vloekte en tierde.

Maar wat lag er pontificaal op de drempel van de slaapkamer, alsof het er neergelegd was, toen ik terug kwam van het doen van de was?? Juist.


Kun je dit nog afdoen als "niet goed gekeken misschien" (ik had wél goed gekeken), het kabelspook heeft me echt overtuigd. Het kabelspook sloeg gister en eergister toe. Er is één inkomende kabel voor internet. Dit wordt via een zogenaamde switch in tweeën verdeeld, zodat onze twee laptops aangesloten kunnen worden en ik kan werken en Ingeborg tegelijk met haar hobby (=internetten) bezig kan. Daarvoor hebben we twee kabels, een blauwe voor de ene, een grijze voor de andere computer.

De blauwe kabel was al een tijdje kapot. Dus die laten repareren. Ingeborg kwam er mee terug: Die man zei dat hij niet goed verbonden was, heeft twee draadjes omgedraaid, en nu moet hij het doen. Ik proberen: werkelijk helemaal niets doet het meer. De blauwe kabel doet het nog steeds niet, de grijze kabel doet het ook niet meer - terwijl hij het de hele dag gedaan had. Het enige wat nog werkt is de moederkabel die de switch in gaat, maar dat is lastig, want die steekt nog geen meter uit de muur, dus moet je vlak tegen de muur gaan zitten - en bovendien kun je niet meer tegelijk internetten, en ook niet meer bestanden van de ene naar de andere computer kopieren.

De volgende dag ging Ingeborg terug naar die winkel om alle kabels nog eens te laten controleren. Ondertussen vond het kabelspook dat we nog meer gepest moesten worden: ook de moederkabel die uit de muur komt deed het nu niet meer. Die komt bij de buren (Marcos en Margarida) het huis in. Marcos heeft drie maal achter elkaar gepoogd om alles daar opnieuw te connecteren, en elke keer werkte het welliefst een halve minuut, om daarna weer helemaal er mee op te houden. Hopeloos.

Ik zat me al te bedenken wat we nu verder moesten doen. De kabels allemaal op een hoop leggen, en dan drie maal linksom er om heen dansen, en vijf maal rechtsom? En dat dansen moet dan natuurlijk naakt, ingesmeerd met houtskool en rode aarde? Een vuurtje er bij stoken, wierook branden, en gezamelijk prevelen: "Kabelspook, verlaat onze kabels... Kabelspook, verlaat onze kabels"?? De kabels overgieten met een kruidenbrouwsel gestookt van inheemse planten gemengd met krabbenpoep en leguanentranen?

Maar toen lukte het Marcos blijkbaar, want ineens deed de moederkabel het weer. En vervolgens kwam Ingeborg thuis met onze eigen kabels: "De man heeft alles getest: die grijze doet het gewoon, en die blauwe was misschien kapot vlak bij het eind. Hij heeft er een stukje afgeknipt, en de plug er opnieuw aangezet.". Inderdaad deed de blauwe het weer. En de grijze ook weer.

Dat van die blauwe is prima logisch te verklaren. Dat die grijze het uit solidariteit met de blauwe ook een hele dag niet deed - terwijl er niets aan dat ding veranderd was, en het daarna tegelijk met die blauwe weer wel deed - is op geen enkele manier logisch te verklaren. Behalve dan door het kabelspook.

bus verkocht

We hadden al zó vaak afscheid genomen van de bus, zo vaak de kinderzitjes en alles eruit gesloopt, de bus gewassen en er voor het laatst ermee gereden dat we er eigenlijk niet meer in geloofden. Maar nu kijk ik vanuit mijn hangmatje dan toch uit over een leeg plein en staat onze bus bij de autodealer. De sleutels zijn ingeleverd, het geld is ontvangen en over dik vier dagen stappen we op het vliegtuig naar Nederland...

Kopje onder

Op een dag ging ik met Jitse surfen. We doen dat de laatste tijd wel vaker, en hij vindt dat heel spannend en stoer. We hebben een stevig piepschuimen surfboard, wat ongeveer 1 meter lang is en 50 cm breed. Hij past er dus prima op.

Nou zijn de golven hier aan de kust af en toe wel wat ruig - rechtstreeks vanuit de atlantische oceaan rollen ze hier de kust op. Wat we dan doen is een stukje de zee in lopen, waarbij ik hem aan de lijn die aan de surfplank zit voorttrek. Als het me te ruig wordt met de branding en er een mooie golf aankomt, geef ik hem een duwtje mee, en surft hij zo vijftig, zestig meter mee op een golf, liggend op z'n plankje, met een rotgang naar het strand.

Die dag hadden we al een paar keer een mooie golf gehad, maar ineens kwam er een joekel van een golf aan die bijna twee maal zo hoog was als de normale golven van die dag, en die mij compleet over de kop sloeg. De lijn van de surfplank werd uit m'n handen gerukt. Toen ik even later weer boven kwam temidden van schuimend water, zag ik in de verte het lege surfplankje op de kop van de golf verder richting strand spoeden. Van Jitse geen spoor. Behalve dan het zwembandje dat van zijn arm afgerukt was en wat verloren wat achter de golf aan dobberde.

Verwilderd keek ik om me heen naar een spoor van Jitse. Gelukkig kwam hij tien seconden later weer boven, een meter of tien verderop. Met nog één zwembandje om zijn arm.

Hij zei heel nuchter: "Ik vond het wel wat eng, maar ik heb gewoon met mijn voetjes getrappeld totdat ik weer boven kwam."

En de volgende dag wilde hij gewoon enthousiast weer surfen.

De pofmais-tafels

Een paar weken geleden had ik Martin verteld dat als hij echt serieus wilde leren lezen, hij het beste kon beginnen met gewoon zichzelf te oefenen. "Begin nu eens met het lezen van alle uithangborden en opschriften op winkels om je heen",zei ik.

En zowaar, toen we hem afgelopen zaterdag oppikten uit de stad was hij hier mee begonnen en kon er haast niet meer mee stoppen. Alles liep hij uit te spellen toen we naar de bus liepen. Ook Jitse begon hierdoor enthousiast te worden, en want die herkent ook al ruim 20 letters, alhoewel hij er verder nog niet veel van begrijpt.
Ik heb Martin een flink compliment gegeven, want hij was al een heel stuk sneller dan voorheen.

Vervolgens heb ik vanmorgen ook een aanzetje gegeven voor het rekenen. Van getallen bakt hij namelijk ook niets. Hij heeft weinig benul van hoeveelheden, of een getal groter is of kleiner dan een ander. Hoe je iets uitrekent...
Dus eerst maar eens verteld over de tafels. En dat de eerste stap is om die helemaal uit je hoofd te leren. Met behulp van pofmaiskorrels (iedere keer 7 erbij leggen en verder tellen) heeft hij zelf de tafel van 7 opgeschreven. Dat tien keer zeven uitkomt op zeventig, en honderd keer zeven, zevenhonderd was voor hem een openbaring.

Of hij hier nu mee verder gaat? Ik denk dat het nog even moet sudderen. Dat hij het voordeel van kunnen rekenen nog moet beseffen. En voor hoé hij iets uit zijn hoofd kan leren is het denk ik ook nuttig om hem wat op weg te helpen met een paar methodes daarvoor.

vandaag!

Over het gedonder met de verkoop van de combi had ik al een week geleden een stukje geschreven, maar het was nog niet geplaatst.

Vervolgens was 'alles' in kannen en kruiken op dinsdag, kom ik bij de "vistoria" (die controleren of de auto wel dezelfde auto is als op de papieren staat), beginnen ze vervelend te doen over onze mooie kistbank.

"Er staat hier dat het een combi voor 9 personen betreft".
"Ja, op deze kist kunnen er drie zitten. Kijk maar, 2 kinderzitjes met gordels, en nog een derde gordel. Dan nog drie op de bank en drie voorin."
"Ja, maar deze kist is niet de originele bank. Je moet de originele bank erin zetten,anders is het illegaal."
"Ja maar op die bank wipten de kinderzitjes zo heen en weer dat het gevaarlijk was. De hoofdjes schudden zó heen en weer."
"Maakt niet uit, dan moet je maar even ergens een bank lenen, die erin zetten en dan hier weer terugkomen. Daarna kun je de kist weer terugzetten..."

Nadat dit alles was opgelost, toog ik de volgende ochtend vol verwachting naar de autodealer. De bus gewassen. De kinderzitjes er weer uit...

Maar ik kon weer gaan, want er bleek nog een papier te moeten komen. Op maandag..


Vandaag is het maandag. Vandaag zal dan dus eindelijk alles worden opgelost ...

Margarida vertelt mij dat zij al meer dan een jaar wachten op de aanleg van de waterleiding, dat haar tandarts na betaling voor haar nieuwe gebit bedacht dat hij meer kon verdienen met herbalife, zijn praktijk neerlegde, en dat zij naar haar geld (en behandeling) kon fluiten, en dat ze al meer dan 20 jaar wachten op de afronding van de zaak van de gemeentebus die tegen de vrachtwagen van haar ex-man was aangereden met de dood van zijn neef ten gevolge...

Ik begin hem wel een beetje te knijpen, of straks Rinke en de kindertjes alleen moeten terugvliegen, en ik mijn vlucht moet verzetten.

En nu begint Rinke ook nog over 11 maart, verhoogde aanslaggevoeligheid en Geert Wilders...

Zucht.

Paleontoloog in de dop

Jitse: Mensen worden geboren door hun pappa en mamma, en die pappa en mamma worden weer geboren door hun pappa en mamma. Maar hoe zijn die mensen geboren die helemaal daar voor waren, aan het begin? Hadden die geen pappa en mamma?

Ik vertel Jitse dat dat een hele slimme vraag is, en dat veel mensen zich dat net als hij al afgevraagd hebben. Ik vertel hem dat veel mensen geloven dat die eerste mensen door een grote meneer gemaakt zijn die ze "God" noemen, maar dat andere mensen bedacht hebben dat er eerst aapjes waren, en dat hun kindjes en de kindjes daarvan steeds meer op mensen gingen lijken. En dat er voor die mensen dus aapjes waren.

Jitse weer: Maar wat was er daarvoor dan? Waardoor werden die eerste aapjes dan geboren?

Ik leg hem uit dat er voor die aapjes ook weer dieren waren, en daarvoor ook weer, en daarvoor ook weer. Hij wil ook nog weten hoe het allereerste dier dan is "geboren", maar dat vind ik toch wel wat erg moeilijk worden om uit te leggen. Ik vertel hem dat mensen dat allemaal nog niet precies weten, maar dat hij als hij straks naar school gaat daar vast ook wel meer over te horen zal krijgen.

Vervolgens wil hij nog weten hoe de school dat allemaal weet, en ik vertel hem dus nog maar wat over mensen die dit helemaal uitgezocht hebben, en over fossielen.

Iedere ouder vindt z'n kind natuurlijk de geweldigste van de wereld, maar ik vind dit toch wel heel slimme vragen en heel diep doordenken voor een kind van nog geen vijf jaar oud. Ingeborg merkt nog op dat zij de vraag "hoe kan er iets ontstaan zijn uit niets" pas bedacht toen ze zestien was.

wachten (op Godot)

Afgelopen vrijdag,was het zover. Ik zou de combi inleveren bij de autodealer die hem ging kopen, met hem naar de "Detran" (rijksdienst voor het wegverkeer) gaan en vervolgens naar de bank. Zo rond lunchtijd zou ik weer thuis zijn met een dikke stapel bankbiljetten. Maar helaas...

Hoe dat allemaal zit is een lang verhaal. De precieze details zal ik jullie besparen, maar feit is dat ik de hele vrijdag bezig geweest ben met wachten, en vandaag, maandag, dus weer.

Vandaag om tien uur had ik een afspraak bij de rijksdienst voor het wegverkeer en nadat om 11 uur de pief van afgelopen vrijdag 1 minuut naar onze auto gekeken had belde hij een volgende figuur die ook moest komen kijken. Hij zou voor de lunch nog langskomen dus of ik even een tempino (poosje) wilde wachten..
Ik mijn haakwerkje maar weer tevoorschijn gehaald...
Om 12.30 ik voelde de bui al hangen, kwam figuur met een telefoonnummer aanzetten dat ik na de lunch (dus na tweeen) maar even moest bellen.
Nu heb ik morgen weer een afspraak om half 9, terwijl we ook om half 10 bij de tandarts moeten zijn... De kindertandarts, dus gelukkig daar geen uren wachttijd ;-)
Maar of het allemaal nog goed komt voor ons vertrek op 10 maart???

De efficientie is over het algemeen ver te zoeken in dit land, waar de vlag getooid is met een spreuk getiteld "orde en vooruitgang".
Voor ons valt het niet te begrijpen. Men houdt totaal geen rekening met de tijd van een ander. Mensen laten wachten, en ergens voor nop heendirigeren geeft hen geen enkel ongemakkelijk gevoel. Als meneer A vorige week, toen ik voor zijn deur geparkeerd had een minuutje gekeken had, had hij toch meteen meneer B kunnen bellen, en iets kunnen afspreken voor vandaag? Dat had mij (en Rinke, die dus al die tijd niet aan zijn werk toekomt- onze kinderoppas doet een week stage in het ziekenhuis Haar broer zou het overnemen, maar kwam dus vanmorgen niet opdagen.) veel tijd kunnen besparen.
Maar zo denkt men hier niet.

Opvallend is dat de mensen hier het allemaal gelaten accepteren. Zo gaat het hier nu eenmaal. En zelf doen ze niet anders. Een afspraak is hier niets anders dan een 'intentie'. Zelfs als een ander daardoor in de problemen komt omdat er bijvoorbeeld een vliegtuig gehaald moet worden!

Maar gestreste mensen zie je hier weinig. Ik denk dat ze door de evolutie allemaal zijn uitgeselecteerd. Al vóór de voortplanting overleden aan een hartaanval...

een kind van 12 jaar.

Toen we afgelopen donderdag naar Ilhéus gingen om onze matras uit de bus naar de familie van Martin te brengen, troffen we hem alleen aan op het pleintje voor de kerk. We moesten de matras maar brengen bij een vriendin van zijn moeder, vertelde hij, want zijn moeder was weggegaan.
"Weggegaan?"
"Ja ze is voor 2 maanden weggegaan, naar Itacaré en heeft Lotus meegenomen."
"Waar slaap jij dan nu?"
"O, dan eens hier en dan eens daar."
Martin is een ster in ontwijkende antwoorden. Na een beetje doorvragen hoorden we dat zijn moeder na een ruzie met hem was weggegaan, en hem zijn paspoort had gegeven: "zoek het maar uit". Zijn zusje was bij de "tante" waarbij ze eigenlijk permanent verblijft, maar haar man wilde hem daar niet bij hebben. En bij de mensen waar hij en zijn moeder en broertje vaak verblijven, wilden ze hem alleen als zijn moeder er bij was. Martin is 12.

Tsja, en nu?

Hem voor de twee weken dat we hier nog zijn in huis nemen zagen we eigenlijk ook niet zitten. Martin is behoorlijk druk, en zit overal met zijn tengels aan (lees: sneuvelende aparaten). Bovendien ook was dat geen lange-termijnoplossing. Alhoewel ik niet dacht dat zijn moeder echt twee maanden zou wegblijven -waarschijnlijk wilde ze hem om de een of andere voor ons onbegrijpelijke reden, eens flink laten schrikken- was ik daar ook geen 100 procent gerust op.

Ik heb hem dus een telefoonkaart en ons telefoonnummer gegeven en het verder laten afhangen van de meer permanente vrienden en kennissen die hij hier in Ilhéus heeft. Ook als zijn moeder er wel is logeert hij immers regelmatig bij anderen. Ook verder kan hij zich uitstekend redden. Hij is gezegend met een gave om contact te leggen, doet zijn eigen was, en scharrelt zijn kostje meestal toch al zelf bij elkaar. Maar twee dagen later belde hij al wanneer hij kon komen.

Afgelopen zaterdag hebben we hem dus opgehaald, en op zondag hebben we (we hadden de bus immers nog) hebben we een uitstapje gemaakt naar Itacaré. Dit was ook waar zijn moeder ergens moest zijn, maar waar ze was wist hij niet, en haar zoeken wilde hij ook niet. We hebben de dag doorgebracht op een plekje waar we al eens eerder geweest waren. Rinke en Martin hebben samen nog een paar uurtjes door de Mangroven gestruind op zoek naar een waterval waar je eigenlijk alleen met gids heen mag. Jitse, Ibi en ik bleven bij de rivier, die bij eb in zee stroomde, en bij vloed landinwaarts werd gevuld door de zee. Het was een heel geslaagde dag.

Terug in Ilhéus gingen we een ijsje eten en daarna op zoek naar de tante waar zijn zusje woont. Ze was niet thuis, maar later kwamen we haar ook tegen. Ze was blij dat hij ook bij ons af en toe onderdak kon zijn. Ze zei ook erg van de situatie te balen, maar ook te denken dat Martins moeder wel snel weer zou verschijnen. Wat ook zo was, want even later kwamen we haar tegen op het plein.

Nadat aldus "alles" weer goed gekomen was, ging Martin met ons mee naar huis en viel al in de bus in slaap, zo moe was hij van de wandeling en de dag.

Hoe dit verder moet? Op een gegeven moment, en dat zal niet heel lang meer duren denk ik, zal Martin zijn eigen weg gaan. Hij weet niet anders. Zo is hij het gewend. Omdat hij intelligent is,een opgewekte natuur heeft,en gemakkelijk contacten legt, zal hij het wel redden. Als hij rond de 40 is zal hij denk ik nog maar weinig eigen tanden en kiezen hebben, doordat hij niet poetst, en alleen naar de tandarts gaat als er pijn is in combinatie met geld voor de tandarts. Maar ik denk dat hij nog wel goed terecht komt.

Maar hij is lang niet het enige kind dat op straat zwerft, en velen van hen zijn gedoemd tot een leven van diefstal, drugsmisbruik en uitbuiting.

vrolijke oudjes

Toen ik vanmorgen op weg ging om de combi over te dragen aan de koper (hetgeen nogal wat voeten in de aarde blijkt te hebben, maar dat is een ander verhaal) zag ik Margarida een
hele stapel tafels en stoelen neerzetten.



"Wat is hier aan de hand?" vroeg ik, denkende aan een uitgebreide schoonmaakoperatie.

"Heb je het nog niet gehoord?" zei ze, "Er komen hier straks 80 oudjes".

"80 oudjes? Denk je dat het veel lawaai wordt?"

"Ach nee, het zijn toch 'velhinas'"(= oudjes).

Maar toen ik vanmiddag onverrichterzake terugkwam van een hele dag bureaucratie omtrent de bus, was de hippe eigentijdse muziek al van verre te horen. Echter, inplaats van de rollende heupen en billen waar we gewend aan waren geraakt bij dit soort muziek, waren de velhinas en hun begeleidsters houterig bezig met soort combinatie van dans en ochtendgymnastiek.
Daarna werden de oudjes, slippers en sandalen in de hand, door het zand begeleid naar de zee. Voor een flink aantal van hen was dit de eerste keer (!). Ook het zwembad was voor velen een hele nieuwe belevenis. Tot wanhoop van Margarida spoelden ze er hun slippers in af, of gingen er met al hun zanderige kleding in, om dat vervolgens nog even goed uit te spoelen... Haar verzoek om dit niet te doen werd met koppige oostindische doofheid en/of oostindische alzheimer genegeerd.

In de patio waren hapjes en priklimonade, en er hing een groot spandoek van de (prefeitura) burgemeester en gemeenteraad van hun stad. Zij hadden deze reis mede mogelijk gemaakt. 's Avonds werden er met een beamer foto's vertoond van de akties die allemaal waren uitgevoerd om deze reis mogelijk te maken, onder andere van een modeshow waarop verschillende van de aanwezigen herkenbaar waren, en waarover veel gegiecheld werd. Ibi vond het geweldig, en onder het motto "film zien" maande ze mij tot zitten en kijken. Dit deed de ogen van de verzamelde velhinas menig keer van het scherm afdwalen. Af en toe hoorde ik iets als "que coisa mais linda" en "parece una bunceca". "Wat mooi, het lijkt wel een pop".

Ondertussen werd de prefeitura uitvoerig en met naam en toenaam bedankt. "Het was een prefeitura die al hun beloftes nakwam, en men moest hen herdenken bij het stemmen en in hun gebeden". Ook werd er een bijbeltekst voorgelezen die alle aanwezigen meemompelden, en daarna werden vertegenwoordigers van de verschillende kerken naar voren geroepen om elk iets namens hun aanhangers te zeggen. Naarmate de avond vorderde werd het steeds stichtelijker, en toen de gehele goegemeente psalmen begon te zingen (uiteraard vals) ben ik er tussenuitgeknepen. Met Ibi, wier oogjes inmiddels aardig klein waren geworden.

Naschrift: inmiddels is het de volgende dag, en hebben de oudjes het reuze naar hun zin in het zwembad. Wij hebben onze hele voorraad drijfmiddelen voor de kinderen aan hun geleend, en diverse tachtigjarigen drijven hiermee nu in het diepe.
Anderen lopen trots rond met een t-shirt van hun club genaamd de positieve aspecten van de 3-e leeftijd (tercer idade). En op de achterkant: "op elke leeftijd kun je feliz zijn" (= gelukkig).

Als ik ook op deze manier oud mag worden, dan teken ik ervoor!

Capoeira aan het gouden meer

Daar gingen we weer, op weg naar Canaveiras en de gruta Lapao. Het was een flinke ruk van ruim 170 km, met een km of 10 daarvan over een onverharde kuilenweg.
Maar helaas. De gruta de Lapao kon alleen met gids bezocht worden, en de laatste 5 km ernaar toe was eigenlijk alleen geschikt voor auto's met vierwielaandrijving. En zeker niet voor een combi die nog onbeschadigd verkocht moet gaan worden. Dus dan maar op naar het lagoa Dourada, waar je leuk zou kunnen zwemmen, en ook een aardig wandelpaadje langs de rivier zou wezen.
Het lagoa Dourada (gouden meer) bleek een aardig klein zandafgravingspoeltje. Toen we eraan kwamen was het er nog rustig, maar naarmate de dag vorderde werd het er steeds drukker met plaatselijke jeugd en jonge gezinnetjes die de grootste lol hadden. Uiteraard vergezeld van het gedreun en gebonk uit de luidspeakers van diverse auto's elk op hun maximum vermogen, in een poging om het geluid van de competitie te overstemmen.

Reden te meer om ons maar eens aan de wandeling te gaan wagen, maar helaas, die bestond niet meer. Diverse stukken grond waar het pad overheen liep waren de laatste jaren in handen van andere eigenaren gekomen, die het hadden afgesloten.

Na nog een korte duik in het meer besloten we dan maar eens in kijkje in het geroemde Canaveiras te gaan nemen. Maar toen ik nog wat foto's stond te nemen wilde er ineens allerlei lui op de foto (zie je wel Rinke...) Vervolgens werden we door een stel zeer veerkrachtige jongelieden uitgenodigd om foto's te maken van hun capoeira oefeningen. Ze waren me al opgevallen omdat ze al een aantal uurtjes onvermoeibaar voor en achterwaartse salto's maaken, en haasje over 5 personen tegelijk speelden. Toen ik op de camera ook nog een filmfunctie ontdekte (wat een gepiel) was de pret helemaal compleet...

Hier zijn:
paulo, Alexandre, Sergio, Aldo,Sandra, en Paulo...

Paaseieren en onze bus.

Het is zover. De eerste paaseieren hangen alweer in de winkels. Het zijn reusachtige gevallen, omwikkeld met een royale lading spannend cellofaan. Grote delen van de plafonds van snoepwinkels en de grotere supermarkten zijn ermee behangen. De kleinsten zijn zo'n tien cm hoog. Goedkoop zijn ze niet. Men telt grif 30 reaal (ruim 10 euro) neer voor zo'n geval. En wat krijg je daarvoor? Een hol chocolade ei van zo'n 10 cm hoog met daarin een plastic niemendalletje van hetzelfde kaliber als de goedkopere surprise eieren bij ons in nederland.

Voor ons zijn ze een teken dat de klok nu echt helemaal rond is gegaan. Toen we vorig jaar aankwamen in Porto Alegre was het ook paaseieren tijd.

En ook verder begint het erop te lijken. De bus is verkocht, voor een zeer redelijk bedrag (maar 250 euro minder dan we hem destijds hebben aangeschaft). We hebben hem verkocht aan een autohandelaar. Nu hebben we ook wel het een en ander laten herstellen en andere kosten gehad, maar toch. Dat auto's en combi's hier in Ilhéus veel minder waard zouden zijn dan in Rio Grande do Sul hebben we niets van gemerkt.
Er schijnen veel autohandelaren vanuit RS naar Salvador te reizen om daar een auto te kopen, en deze dan met winst weer in RS te verkopen. Hilson, man van Nida heeft dat een tijd gedaan en het scheen erg lucratief te zijn.
Maar in ons geval was dat dus niet zo. Het was juist een pluspunt dat de bus uit RS kwam, omdat hij minder aangetast is door roest als een even oude bus hier. Iedereen vind hem er geweldig uitzien.
Wat ons verbaasde, is dat geen van de potentiele kopers de moeite nam om even onder de bus te gaan liggen of er zelfs maar even mee te rijden. Zelfs de motorklep hoefde niet open. Nou, zo zou ík nooit een auto kopen!

Dus toen ik vandaag nog even langs de dealer reed om door te spreken hoe ik de bus as vrijdag zal inleveren, was hij verbaasd te merken dat er maar een achterbank inzit, en dat de andere een kist is. Gelukkig had ik dat wel doorgesproken met zijn collega maar hij was er niet erg verheugd over.

Vader en zoon Nerd begrijpen elkaar

Ingeborg: Jitse, weet je hoe je het getal tien schijft?
Jitse: Ja, een één en dan een nul.
Ingeborg: En weet je ook hoe je het getal honderd schijft?

Dat wist Jitse niet, en duizend ook niet.

Rinke: Jitse, weet je ook hoe je het getal zeshondervierenvijftig biljoen tweehonderzevenentwintig miljard hondervierentwintig miljoen negenhonderelfduizen vijfhonderdzeventien schrijft?

Jitse: Ik weet het niet, Oh ja toch. Dat is eerst een zeven, dan een vier, nog een vier, en nog een vier, en een acht, en nog een acht, en nog een acht, en een vijf, en een vijf, en een vijf, en een drie, en een twee en een vier, en nog een vier en een twee, en een drie en een zes en een zes en een vier en nog een vier en nog een vier, en nog een vier en een twee ...

een leuke ontmoeting

Onze laatste weken in Ilhéus zijn aangebroken. Zolang we onze bus nog niet verkocht hebben proberen we nog zoveel mogelijk leuke uitstapjes te maken in de omgeving. Vandaag stond Canaveiras op het programma, en vlak daarbij een natuurpark met een grot. Om acht uur zaten we dus al in de bus, om met gezwinde spoed op weg te gaan.
Maar nog geen 12 km verder, in Olivença, zagen we langs de kant van de weg een "nieuwe", interessant ogende paderia en loncheria ((bakkerij en eethuisje). We stopten de bus en ik ging op onderzoek uit. In de bakkerij bleek van een jonge duitser, die samen met zijn braziliaanse vrouw volkorenbrood, sapjes en allerhande andere lekkere broodjes verkocht. Zoals croissants en baquettes. Dat is uniek voor deze omgeving, dus haalde ik snel Rinke en de kinderen.

Na een uurtje, waarin we nog met een stel uit Sao Paulo in gesprek raakten die een jaartje in Ilheus wilden komen wonen en onze pousada een interessante optie vonden, en een poging om onze bus aan de jongelui van de padaria te slijten (wie weet!) togen we weer op weg. Maar weer een km of 20 later, (bij de afslag naar Ecopark Una) kwamen we langs een klein kraampje waar ze chipjes, koekjes en blikjes fris verkochten. Eerder waren we daar met pa en tette ook al eens geweest. Ik was toen in gesprek geraakt met de vrouw achter de kraam die een hoedje ophad, gehaakt van plastic zakjes. Omdat de familie ondertussen zat te smelten in de bus, kon ik het ingewikkelde verhaal waar haar nichtje woonde die deze hoedjes haakte, toen niet opschrijven.

Dit keer werden we meteen hun huis binnengeloodst. Er was geen ontsnappen aan hun enthousiaste gastvrijheid. Alles moesten we zien. Hun zelfgebouwde huis (van bamboestokken en golfplaat, in meerdere kamertjes verdeeld door wanden van doek. De rivier, waar Amilton, de zoon zojuist een dikke vis gevangen had in een fuik , hun fruitbomen en de geneeskrachtige kruiden tegen reuma, hoesten en hoofdpijn. In acht jaar tijd hadden ze alles zelf opgebouwd op een stukje gekraakt land vlak naast de weg. Het was duidelijk dat deze mensen voor het grootste deel zelfvoorzienend waren, en in financieel opzicht maar een zeer marginaal inkomen hadden. Maar ze waren vrolijk en goed gevoed, de fruitbomen stonden er goed bij, en ze woonden op een mooie prettige plek.

De kinderen waren helemaal weg van de kippen met kuikentjes die overal rondscharrelden, en ook de poes, en de hondjes moesten natuurlijk flink geknuffeld worden. Uit een grote tank in de schaduw haalden ze het sap van de genipapovrucht, waar we meteen ook 2 liter van meekregen (aangelengd wel goed voor zo'n zes liter(!). De genipapo hadden ze eerder geperst met een grote houten pers van eigen makelij. Het is een sterk smakende vrucht. De smaak is het best te omschrijven als een soort fruitige petroleum. Met een boel suiker en water is het best te drinken al is het wel even wennen. Het plastic hoedje moest ik ook aannemen (vond ik natuurlijk geweldig!) en ook werden we overladen met avocados.

Omdat ik verder niets had om op onze beurt cadeau te geven, en geld geven niet gepast was, haalde ik de origami maar weer van stal. Van een nieuwe kalender (het enige papier dat ze in huis hadden) vouwde ik een grote bloem, een paar kikkers en een vliegende vogel.

Het was heel gezellig. Zij vonden ons al net zo exotisch als wij hen, en de tijd vloog voorbij. Het plan Canaveiras werd verlaten. Omdat Amilton iets op moest halen in Ilhéus, en daar zijn haar wilde laten knippen en nog wat zaken, kon hij mooi met ons meerijden, en ons dan ook zelf wijzen waar de nicht van de hoedjes en tasjes woonde. En (je bent dokter of je bent het niet) we konden we dan ook mooi meteen even langs de apotheek voor wat medicijnen. Amilton had een zeer heftige malassia furfur. Een opzichzelf onschuldige huidschimmel, maar erg ontsierend. En hun buurmeisje Leila had een fiks ontstoken wond aan haar been waar de kippen af en toe even in pikten).

Nadat we met Amilton nog ergens geluncht hadden, togen we naar de nicht (Gianni) die vlak bij ons om de hoek bleek te wonen samen met haar moeder en overgrootmoeder (die misschien maar een paar jaar ouder was dan mijn eigen ouders). Gianni bleek haar hele kamer behangen te hebben met tassen en hoedjes die ze fabriceert van Colalipjes, oude plastic zakjes en telefoonkaarten, en in reepjes geschuurde lapjes op een zeer kunstige en vaardige wijze. Ik heb er meteen drie gekocht. Een voor mijn zus, een voor Anneke, en een voor mezelf. En ik heb Gianni gevraagd om er nog eentje te maken, maar voor wie dat is nog een verrassing..