In harmonie met de natuur

In mijn leven heb ik nogal eens vertoefd in kringen van eco-hippies. Over het algemeen zijn dat lieve, bevlogen en open mensen met wie het leuk omgaan is. Er zitten natuurlijk ook veel goede ideeen tussen. Een nadeel is wat mij betreft echter dat er nogal wat bizarre ideeen en bijgeloven rondgaan in die kringen. Zo is het geloof in kwakzalverij er zeer wijd verbreid, en menigeen gaat nog een stuk verder met geloof in magische rituelen als slingerende pendeltjes, Feng-shui (het levensgeluk vinden door het verschuiven van meubels) en het geloof in geesten en vage energieën.
Het bizarre is vaak dat gangbare wetenschap en geneeskunde uiterst kritisch benaderd worden (heel goed, altijd kritisch zijn), terwijl de meest bizarre alternatieve theorieen volstrekt kritiekloos aanvaard worden.

Om maar weer eens een eco-hippie-sprookje onderuit te halen, nu maar eens een verhaaltje over de oorspronkelijke bevolking die zo in harmonie leefde met de natuur.

De Maori kwamen hier ergens tussen de 1000 en 800 jaar geleden aan op Nieuw Zeeland, vanuit polynesische eilanden afkomstig. Zij waren de eerste mensen die hier op grote schaal aankwamen, en dat had desastreuse gevolgen voor de natuur.

Is de lijst met uitgestorven dieren sinds de aankomst van de europeanen al vrij lang, de lijst met uitgestorven dieren door de maori is welhaast twee maal zo lang. Nou hebben ze ook wat meer tijd gehad om dat te bewerkstelligen, maar desalniettemin laat dit zien dat het romantische idee van de "nobele wilde" die in harmonie leeft met de natuur toch echt een sprookje is. Om net zo veel of meer uit te roeien als 18, 19 of 20e eeuwse westerlingen moet je toch wel behoorlijk tekeer gaan dacht ik zo.
Natuurlijk wist iedereen die een beetje nadacht dit allang. Overal waar de mens in wat voor sociale vorm dan ook opdook heeft deze een grote impact gehad op de ecosystemen. Voor indianen in Noord en Zuid Amerika zijn net zulk soort verhalen op te hangen.

De condities in Nieuw Zeeland ten tijde van aankomst van de eerste mensen waren ook erg bijzonder, en vroegen er eigenlijk ook bijna om om kapot gemaakt te worden. Zoals ik al eerder schreef, zijn zoogdieren de grote afwezigen hier. Ze komen er gewoon niet voor, om de simpele reden dat Nieuw Zeeland al geisoleerd was van de rest van de wereld tegen de tijd dat zoogdieren ontstonden.
Nadat de dino's massaal het loodje legden, kwamen er overal op de wereld ecologische niches vrij die al heel snel ingenomen werden door de zoogdieren. Op Nieuw Zeeland werden deze, bij gebrek aan zoogdieren, vooral ingenomen door vogels.
Om een of andere reden waren daar nauwelijks predatoren bij. De meeste dieren waren dus gewoon niet gewend aan predatoren die ze opvraten - en de predatoren die er waren waren ook vogels, en kwamen dus uit de lucht en niet van de grond. Het aantal vogelsoorten dat het niet meer zo nodig vond om nog te kunnen vliegen is dan ook opvallen groot. Maar dat maakt je natuurlijk erg kwetsbaar als er dan een soort komt die en zelf jaagt, en een hele batterij aan grondpredatoren meeneemt zoals ratten, en in latere instantie katten, honden en egels.

Dat de evolutie hier een enorm gat had laten liggen, moest natuurlijk vroeg of laat eens een keer mis gaan. Was de mens er nooit aangekomen, dan was op zeker moment wel eens een andere soort in dit gat in de niches gedoken, en hadden al die onbevangen soorten de keuze gehad tussen of uitsterven, of mee-evolueren. Nadeel van de mens was dat het allemaal zo snel ging dat mee-evolueren geen optie was, dus restte er niets dan uitsterven.

Enkele van de uitgestorven soorten:

MOA
De bekendste is wel de moa. In werkelijkheid betrof dit een stuk of tien soorten. Het waren gigantische loopvogels, varieren van een centimeter of 40 in grootte tot meer dan 3 meter hoog. Ze werden zwaar bejaagd door de maori, en omdat ook hun habitat vaak platgebrand werd, was het binnen enkele tientallen jaren gedaan met deze vogels. Archeologen hebben in bepaalde vroege maori-nederzettingen de restanten van meer dan 4000 gedode moa gevonden.

Haast´s eagle
Dit was de grootste roofvogel ooit, groter dan de nu grootste californische condor. De vleugelspanwijdte was meer dan 3 meter, en hij woog 13 kilo. Hij leefde waarschijnlijk vooral door te jagen op moa. Vanwege het uitsterven van de grote prooidieren stierf deze vogel uiteindelijk ook snel na de komst van de maori uit.


Adzebill
Een bizar soort loopvogel die ook tot 80 cm groot kon worden, en 16 kilo zwaar kon worden. Hij was helemaal nergens aan verwant, al zag hij er een beetje uit als een enorm soort waterhoen. Ook dit dier is door de jacht van de maori´s uitgeroeid.

new zealand goose
een enorme niet-vliegende gans van 18 kilo zwaar. Ook een te makkelijke prooi voor de maori.

new zealand raven
Raven kwamen hier dus duidelijk toch voor. En ze konden ook vliegen. Maar ze waren stom genoeg om hun nesten op de grond te bouwen, hetgeen hun einde betekende toen de maori aankwamen. Niet zozeer omdat ze direct vervolgd werden door de maori, maar vanwege de polynesische rat die door de maori ingevoerd is.

Het lijstje is natuurlijk nog vele malen langer te maken. Om de beschuldiging van eenzijdige focus voor te zijn: later nog een verhaaltje over wat de Europeanen hier allemaal aangericht hebben.