Slachting onder de breedbekprionen

Laatst kwamen we voor het eerst sinds tijden weer eens op een strand. Jitse was naar een feestje van een vriendje, dus hadden wij vrij spel. Jitse zelf mag niet naar het strand, want dan kan er allemaal zand tussen z'n gipsbeen komen.

Meteen bij de standopgang, tussen de miezerige hoopjes zand die hier voor duinen door moeten gaan, was het raak. Een lijk. En even verderop nog een. En nog een. En nog tien... twintig. Breedbekprionen. Normaal alleen te vinden op onherbergzame van God en alles verlaten uitsteeksels aan de onderzijde van het Zuideiland, nu hier bij bosjes op het strand. Dood.

Verderop lag Oakura, ons dorp. De andere kant op stak een scheepswrak boven de branding uit. Her en der aangespoelde boomstammen. En hier dus het strand bezaaid met kadavers. Ibrich vond het wel spannend. Ze rende van het ene kadaver naar het andere. "Papa, hier nog een, en nog een, hoi hoi."

Wat deze slachting onder breedbekprionen veroorzaakt heeft weten we niet. Er lagen er inderdaad minstens 80. Eens de elementen trotserend, nu miezerige karkasjes. Storm? Ziekte?

We hebben het strandje spontaan omgedoopt in "Creutzfeldt-Jakobstrand".

"She wipes away her sand moustache, on the beach that will turn her brain into a sponge..."

De schrik van 2%

Etienne en Tresoir gaan niet naar school. Hun ouders zijn alternatief-radicaal. Veganist, ook dat nog - dan weet je het wel. Ze zaten bij Jitse op Capoeira, en onlangs waren we bij hen thuis uitgenodigd voor een feestje.

Hun vader is Brits, hun moeder Française. Ik vroeg hoe de autoriteiten daar mee omgaan, dat hun kinderen niet naar school gaan.
"Niet", was het antwoord. Er waren wel controles op de voortgang, maar die zijn een jaar of drie geleden afgeschaft. Nu kraait er helemaal geen haan naar. Volgens vader Dominique is dat omdat uit de praktijk bleek dat het toch altijd goed ging; daarom heeft men besloten dat zulk soort inspecties nutteloos zijn.

Of dat de echte reden is weet ik niet. Misschien is het gewoon desinteresse, of botte bezuinigingsdrift? Feit is inderdaad wel dat in veel westerse landen blijkt dat kinderen die thuisonderwijs krijgen bovengemiddeld scoren in vergelijking tot schoolgaande kinderen. Daar zit echter een addertje onder het gras, want in het gros van de gevallen gaat het om intelligente, hoogopgeleide kritische ouders, en aangezien intelligentie erfelijk is mag je alleen al op basis van afkomst verwachten dat zulke kinderen het beter doen. Maar misschien zouden ze het nog beter doen als ze gewoon wel naar school gingen - dat kunnen we dus onmogelijk weten.

Voor Etienne (een jaar of 12) geldt zeker dat hij bovengemiddeld presteert; er hingen verscheidene oorkondes en de jongen schijnt het heel goed te doen. Of het voor Tresoir geldt vraag ik me af, want hij kan nog niet goed lezen, en hij is iets ouder dan Jitse.

Vader Dominique vond het een verademing hier in Nieuw Zeeland. In Frankrijk, waar ze een paar jaar geleden woonden, kwam er twee maal per jaar een gewichtige commissie op bezoek die ter plekke de voortgang van de kinderen kwam toetsen. Veel regels, veel papieren, veel controle, veel gedoe.

Of het systeem hier in Nieuw Zeeland nou optimaal is weet ik niet. Als echte Nederlander vliegt het me aan, zoveel loslaten en vrijheid; ikzelf zou als overheid dan toch eerder voor het franse systeem van controle kiezen.

In Nederland zelf is het andere koek; ik heb daar al vaker mijn weerzin over geuit. In Den Haag heeft men gemeend het addergebroed onder de basisschoolkinderen nog weer eens flink in de nek te moeten hijgen, want een beetje langer vakantie vieren dat is natuurlijk een misdrijf dat keihard aangepakt moet worden. Bij een inbraak is er geen personeel om de politie langs te sturen, maar zulk soort criminaliteit als stiekem vakantie verlengen heeft duidelijk hogere prioriteit.
En wat bleek? In de eerste week na de zomervakantie bleken er 128 kinderen zonder geldige reden niet op school te zijn. Ongeveer de helft daarvan was niet thuis. Zulk geboefte groeit natuurlijk op voor galg en rad, en dat moet dus streng aangepakt worden.

Helaas vertelt het bericht niet hoeveel leerlingen er wel waren. Als we het conservatief inschatten heeft de gemiddelde school daar 250 leerlingen (de grootste in Den Haag heeft 1100, dus die schatting is beslist voorzichtig), en het ging over 23 scholen. Dan kom je dus op een percentage wegblijvers van 2%. Waarschijnlijk is het minder. Misschien de helft daarvan is stiekem langer op vakantie - bijna een hele procent!

Maar het kan nog kleinzieliger. De PVV verklaarde onmiddelijk "zich wild geschrokken" te zijn. Tsja. Een regeling wordt voor minder dan 2% ontdoken, en de PVV schrikt zich wild. Je vraagt je af wat voor alternatief-radicale vorm van onderwijs die lieden zelf genoten hebben, want gevoel voor dramatiek en theatrale akties is alom aanwezig, maar een reële interpretatie van cijfers en feiten is er niet bij. Toch al een euvel bij deze partij, want in de interpretatie van economische of ecologische cijfers en feiten gaat het daar ook nogal eens zwaar mis. Maar ja, met getallen win je geen stemmen - met straattheater gaat dat veel beter.

Het zal de PVV uiteraard worst wezen hoeveel kinderen wel of niet opdraven; hier dient zich een ultieme kans aan om moslims weer een veeg uit de pan te geven, en aangezien moslimpje-pesten het hoogste politieke doel van deze beweging is, moest hier wel op gereageerd worden. Immers: bij die wegblijvers zitten ook moslims!
En we moeten dit wel serieus nemen, want de PVV is daar te Den Haag ongeveer de grootste partij.

Na zulk soort berichten weet je weer helemaal waarom je hier zit. Ik hoef voorlopig nog niet terug.

Weer een stapje verder

Vandaag was het zo ver. Een belangrijke dag voor Jitse en ons allemaal. We hadden een afspraak met de orthopeed en Jitses gips zou er misschien afmogen. Maar we durfden er nog niet helemaal op te hopen.
Na lang wachten, (ik was ook 'even' van de afdeling weggesneakt) waren we eindelijk aan de beurt. We kregen de assistent van de orthopeed, waarmee het veel prettiger communiceren was. Hij was ook degene die Jitse op de eerste hulp had gezien toen hij net zijn been gebroken had, en de tractie toen had aangelegd.
Na het bekijken van de foto's mocht ' the cast' eraf. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Daar lag die arme Jitse met gehoorbeschermers op een martelbed terwijl de zuster op hem afkwam met een soort electrische pizzasnijder. Hij vond het doodeng, en de eerste paar minuten lag hij alleen maar te piepen. Ik probeerde hem af te leiden met een verhaal over een ijsbeertje dat we net aan het lezen zijn, maar dat werkte niet. Gelukkig waren er wat pauzes,het was afwisselend zagen en wrikken, en geleidelijk begon hij zich te ontspannen en kwam er een dikke grijs op zijn gezicht.

Helaas geen foto's van deze operatie, waar Ibrich ook de hele tijd met haar neus boven opstond. Zij mocht de zuster ook helpen, door bijvoorbeeld Jitses T shirtje uit de buurt van de zaag te houden. (zoals al gezegd een soort pizzasnijder, met een slang eraan die het fiberglas slijpsel meteen wegzoog een stofzuiger in). Uiteindelijk was het dan zo ver. Daar zagen we zijn beentje weer.
Het zag er niet eens veel anders uit als zijn andere beentje. Wel heel pluizig. Het haar was natuurlijk aan weinig slijtage onderhevig onder de cast. Zijn knie is een stuk dikker. Ook lijkt het been ipv korter ongeveer een halve cm langer dan het goede been, maar daar schijnt nog van alles aan te doen te zijn in de jaren van groei die nog komen.
Hij hoeft ieg nu geen verhoogde zool in zijn schoen en dat is een opluchting want hij wil eigenlijk net als Rinke het liefst geen schoenen aan, want dan worden zijn voeten ' te heet'.
Wat dat betreft lijkt hij meer op zijn papa dan op zijn Pake, want die heeft juist altijd koude voeten.
Na het gepel ging de orthopeed in opleiding nog wat voelen, en toen kwam het verlossende woord. Hij mocht zonder cast naar huis. Maar wel voorzichtig doen, en de eerste vier weken nog met krukken lopen. En over vier weken weer een afspraak.
Nu hadden we erop gerekend fysiotherapie te gaan doen, maar dat vondt de assistent niet nodig. Niet voor kinderen van acht. Dat zou vanzelf goed gaan.
Nu we hebben al een afspraak met fysio voor volgende week, dus we zien wel wat zij vinden. Wat oefeningen kan natuurlijk nooit kwaad.

Na dit goede nieuws moest ik echt hoognodig terug naar mijn werk, want daar wachtte nog wat taken op mij. Rinke en de kinderen gingen nog even een ijsje eten en kwamen met toen om 16.45 ophalen om naar het zwembad te gaan, want Ibi had zwemles.
En waar we ook op gehoopt hadden, het zwembad was gewoon nog open voor het publiek, dus Rinke, Jitse en ik lekker in een hottubpool, terwijl Ibi haar zwemles had. Jitse kreeg nog een speciale zwemrolstoel waarmee hij zo het zwembad in mocht rijden (ondiep naar diep met glooiende vloer) en zich dan in het water kon laten glijden.

Over het zwembad zullen we het vast een volgende keer nog wel eens over hebben want we vinden het een heel fijn zwembad. En we zullen er nog vaak komen met Ibi haar zwemles en Jitse zijn revalidatie.

Daarna nog pizza, en toen was de feestelijke avond compleet.

Heterdaadje

Vorige keer schreef ik al over de pompelmoenenrovers die onze boom teisteren. Toch zat er iets niet helemaal snor met dat verhaal. Want: hoe krijgt zo'n ielig beestje als de silvereye - ze zijn zo groot als een fitis, 11 cm - zo'n flinke vrucht als een pompelmoen open krijgt. Want die dingen hebben meestal toch een behoorlijk dikke schil, en zo'n zilveroogje heeft een dun snaveltje.

Vandaag zat ik nog even wat zilveroogjes te fotograferen. Met veel succes trouwens: de boom staat op slechts enkele meters van Ibi's raam, en dat kijkt precies uit op de kroon die vol met vruchten hangt. Raam een stukje open, en je kunt met een vette 500 mm tele van drie meter afstand vogeltjes fotograferen. Groot voordeel is ook dat slechts enkele vruchten open zijn, dus je weet van te voren al waar je je lens op moet richten.
Ik was daar mee bezig, toen het antwoord op de boven gestelde vraag ineens voor de lens ging zitten: de Tui (spreek uit: toe-ie). Het is een endemische vogel, hetgeen betekent dat ze alleen in Nieuw Zeeland voorkomen. Ze behoren tot de honingzuigers: ze hebben een lange tong waarmee ze honing uit bloemen lurken. Maar fruit en sap zijn ze ook gek op.

Mijn theorie is nu dat de tui's de pompelmoenen open hakken, want ze zijn toch een heel stuk robuster dan de zilveroogjes. Een tui is toch zo groot als een forse merel, en de snavel is zelfs nog steviger. Vervolgens kunnen de zilveroogjes er verder bij om de vruchten leeg te peuzelen.

Sommige foto's lijken onscherp, maar dat komt omdat blogger er een verkleinde versie als een soort thumbnail van maakt - en dan krijg je jpeg-friemels. Je kunt de versie zien zoals ik ze zelf ge-upload heb door op de foto te klikken - die opent dan vergroot in een nieuwe tab. Dit geldt trouwens voor elke foto op deze blog.


Hier steekt de tui z'n lange spitse tongetje uit

De oogst is rijp

Eerder al hadden we bericht over de pompelmoenenoogst. Destijds hebben we daarvan het staartje meegekregen; het grootste deel lag bij onze aankomst al aangevreten en rottend op de grond.

Dit jaar is dat beter: nu in augustus, eind van de winter, hangt de boom afgeladen, en hebben we de eerste emmers binnen. Ibrich en ik gingen onlangs de boom in, elk met een touw en een emmer. Dat is een mooi samenwerkingsverband: Ibi kan vanwege haar geringe gewicht de dunste takken doen en ik doe de grotere. Ze zit wel gezekerd met een touw, want we hoeven natuurlijk niet nog een gebroken pootje in dit huishouden.

Niemand weet natuurlijk wat een pompelmoen is, dus daarom maar wat uitleg. Eigenlijk bestaat dat woord helemaal niet - de echte naam is pompelmoes.

Het gaat om de vrucht die in de wetenschap Citrus paradisi genoemd wordt, en die de meeste mensen zullen kennen als - vooruit dan maar, daar gaat-ie, vergeef me, dit doet even pijn... de grapefruit.
Zo dat is er uit. Ik haat dit woord namelijk, het is een van de spuuglelijkste woorden uit de "Nederlandse" taal, en daarom weiger ik pertinent het te gebruiken. Niet alleen is het oerlelijk engels, maar het slaat ook nog eens echt helemaal nergens op.

Volgens de belgen is de oernederlandse - of beter, oervlaamse - naam van deze vrucht pompelmoes. Ook de Franse naam is "pamplemousse" is van dit Nederlandse woord afgeleid, net als de Duitse trouwens. Volgens veel Nederlanse bronnen echter is pompelmoes synoniem voor pomelo (Citrus grandis = C. maxima = C. decumana), een soort met grotere vruchten, en dus niet synoniem voor dat lelijke woord dat ik niet wil gebruiken. Weer anderen beweren dat de pomelo een kruising is tussen pompelmoes en mijn pompelmoen, en dus niet synoniem voor pompelmoes. De verwarring is dus enorm.

Omdat het woord pompelmoes dus verwijst naar verschillende soorten vruchten heb ik er maar pompelmoen van gemaakt. Dat schept tenminste duidelijkheid.

Hoe het ook zij, de vrucht is waarschijnlijk in de 19e eeuw ontstaan in het Caraibisch gebied als een kruising tussen de Citrus grandis en de sinaasappel. Het bevat veel vitamine C en antioxidanten.
Veel mensen moeten echter oppassen bij deze vrucht, want er is interactie met een flink aantal medicijnen. Dat komt omdat het stofje, 6,7-dihydroxybergamottin (DHB), door dezelfde receptoren in de lever afgebroken wordt. Daardoor kunnen die medicijnen dus niet of verminderd afgebroken worden, waardoor in wezen de concentratie in het bloed veel hoger wordt dan bedoeld. In wezen krijg je dan een overdosis medicijn dankzij de pompelmoen. Dit effect is specifiek voor pompelmoen - bij andere citrusvruchten treedt het niet op.

Op sommige websites staat er dan weer doodleuk bij dat er altijd alternatieve medicijnen voor handen zijn waarbij dit effect niet optreedt. Het aloude fabeltje dat alternatief geen bijwerkingen zou hebben. Ik begrijp nooit hoe mensen zoiets kunnen geloven. Los van het feit of je een medicijn "alternatief" noemt of niet: ofwel een medicijn werkt, en dan kan het dus bijwerkingen hebben. Ofwel een medicijn werkt niet - omdat er geen werkzame stof in zit, en dan heeft het dus ook geen bijwerkingen. De combinatie "wel werken, nooit bijwerking" is eenvoudigweg logischerwijze onmogelijk. Geloven dat een medicijn op geheimzinnige wijze zelf "weet" dat het alleen op de bedoelde plek aan moet grijpen en verder nergens anders is mijns inziens een vorm van "magisch denken", ofte wel bijgeloof. Maar goed, dat is een andere discussie.

Het grote zilveren oog van een pompelmoenenrover

De pompelmoenenoogst staat er weer aan te komen, maar toen ik onlangs uit het raam keek zag ik een gruwelijk misdrijf plaatsvinden.



Vorig jaar hadden we al geconstateerd dat een flink aantal van de pompelmoenen geopend aan de boom hing, en half opgevreten was. Welk snood ongedierte dit op het geweten had konden we slechts naar raden.

Nu echter vielen de dieven door de mand. Het zijn zilveroogjes, ofte wel Silvereye, Zosterops lateralis. Beestjes die vrijwel nooit stil zitten, dus ik was erg blij met de behoorlijk geslaagde foto's. Ze behoren hier tot de meest voorkomende vogelsoorten. De naam is wat raar, want ze hebben toch zeer duidelijk donkerbruine oogjes - het is een ringetje om het oog wat zo opvalt. Zilverbril was dus beter geweest.



Ze eten van alles en nog wat, maar zijn vooral verzot op fruit - iets wat wij dus beslist kunnen beamen. Menig fruitteler schijnt de smoor op ze in te hebben, want ze glippen tussen alle antivogelnetten door omdat ze zo ielig zijn.
Ze zitten nog niet zo heel lang in Nieuw Zeeland, pas sinds begin van de 19e eeuw. Hoe ze er terecht gekomen zijn weet men niet, mogelijk is er een hele groep dankzij een storm overgewaaid vanuit Australie, of zijn ze achter een schip aangefladderd. Ze worden maar als "native" beschouwd, hoewel dat dus op z'n best maar een heel recente aangelegenheid is.



En dit is het resultaat. De schade bleek erg mee te vallen. Ik moest echt zoeken naar een leeggegeten vrucht. Van mij mogen ze er vaker komen, we kunnen er toch niet tegenop eten.

Eens in de 50 jaar

Sneeuw op de hellingen van Kaitake. Twee uur later was het allemaal weer weg.

Wij weer. In Porto Alegre was het destijds al raak, en nu dus een straalwind die rechtstreeks vanaf hartje Antarctica waait, en er voor zorgt dat er zelfs tot in Auckland sneeuw viel vanochtend. Dat hebben ze hier in geen tijden gezien. "Once in a 50 years storm", noemden ze het op het nieuws.


Ons huis in de "sneeuwstorm" vanochtend.

We keken dan ook even raar op bij het wakker worden: een heuse natte sneeuwbui. We zitten halverwege het Noordeiland en op 100 meter van de kust. De laatste keer sneeuw in New Plymouth was dus inderdaad 40 jaar geleden. Echt veel stelt het ook niet voor, maar voor deze breedtegraden is het toch heel wat - we zitten precies tegenover mid-portugal.


Natte sneeuwvlokken op de boomvaren voor het raam. Een beetje belabberde foto, maar de zon was nog niet eens op, en het was een erg duistere wolkenlucht.

Vannacht schijnt het opnieuw loos te gaan. Maar bizar genoeg was het vandaag overdag heel aardig weer, met een fel zonnetje, hoewel fris.
Het weer wordt veroorzaakt door een unieke situatie die zich in de atmosfeer voordoet. Er ligt een joekel van een hogedrukgebied ten westen van ons, dat zich uitstrekt vanuit de tropen tot aan Antarctica, en dat helemaal over Australie heen ligt. Het bijzondere van het hogedrukgebied is dat het zich helemaal uitstrekt over alle klimaatzones. Ten Oosten van Nieuw Zeeland ligt ook een joekel van een depressie, die bijna net zo groot is. En dan krijg je dus, vanwege Buys Ballot en Coriolis, een flinke gierende wind die tussen die twee systemen door gaat sjezen. En die wijst dan doodleuk vanaf hartje Zuidpool naar Nieuw Zeeland.


Deze auto is vanochtend van wat verder landinwaarts aan komen rijden.


Hier een link naar het weerpraatje.

En nog wat krantenfoto's.

Een natte droom

Als middelmatig Yupgezin (bestaat dat woord tegenwoordig nog wel) moet je natuurlijk af en toe eens naar HET THEATER met "de kids". Rinke zal me straks wel afschieten vanwege de anglosaxische taalverloedering waaraan ik mij nu overgeef, maar je woont in een Engelstalig land of je woont er niet(!) Er valt inmiddels in ons huis weinig aan te doen. In onze woonkamer hoor je inmiddels een soort Nengerlands.
Rinke probeert wanhopig het fort zuiver te houden met nog wat leuke Nederlandse taalverbasteringen. Bijvoorbeeld door bij het zondags ontbijt met appeltje terug te komen met een "schortje voor de billen" (bordje voor de schillen).

Maar goed, ik dwaal weer af zoals gewoonlijk. Naar het theater gingen we want dat had mams in een dolle bui bedacht. We gingen naar de show SOAP, die na twee jaar volle zalen in Europa ook eindelijk eens in Taranaki was beland. Dus twee kinderen met tegenzin van hun speelkameraadjes weggeplukt. Rolstoel en tas met lollies ingeladen (om ze stil te houden als het tegenviel). Zoals gewoonlijk te laat vertrokken natuurlijk, en halverwege weer terug omdat de kaartjes nog thuis lagen... Uiteindelijk met vliegende vaart de twee vriendinnetjes bij hun huis gedumpt en net voor aanvang helemaal rechts bovenaan op onze stoel in de uitverkochte zaal aangeland.



De show viel wat tegen, alhoewel er mooie beelden inzaten. Klik op de link voor een uitstekende review.


Een in een badgordijn gehulde opera diva. Acrobatiek op badkuipen, een grappige gorgel tandenpoets waterspuug song,en twee meiden in een badkuip waarbij ze zo lagen dat de benen van de een bij het bovenstuk van de ander leek te horen, zodat ze ontzettend lang leek. Ook leuk was het overvloedig gebruik van water op het toneel. Heel knap al die lenige lijven maar weinig verassends en zelfs een beetje saai. Cabaret in en om het bad met prachtige sfeerbeelden. Ibi vier lollies, Jitse twee. Het mooiste vonden ze de acrobatiek met de zijden slinger.





Leuk was wel weer dat half Oakura, veel vriendjes van school er ook waren.

Hier nog een kiekje, net als bovenstaanden van internet geplukt.



en hieronder de trailer voor het theater in Wellington. (Advies van Rinke; houd je oren dicht).

Een beschilderd stadje

Onlangs besloten we eens een kijkje te nemen in Opunake. Een stadje, eigenlijk dorp wat verder zuidwaards langs de kust.
Ze bleken er erg van beschilderde muren te houden. Ik dus ook. Een paar kiekjes.





Kijkje in het verleden


En nog wat verder terug...


Ibi, er komt een paard aan





Ibi trekt zich niets aan van de ruige golven


Snapshots uit de geschiedenis





Tot slot een ruig cafe (for sale)

Pleonastische tuin

Onder het motto "Je moet toch wat met je kind in het gips", togen we onlangs met de kinderen naar het stadspark. Jitse heeft tenslotte 6 weken in een ziekenhuisbed doorgebracht, dus dan mag hij er ook wel eens uit.
Voor hem hoeft dat nooit. Hij heeft van Pake de naam "Jitse de huismus" gekregen, maar een echte huismus gaat liever naar buiten dan Jitse zelf. Jitses favoriete spreekwoord is Oost West Thuis Best, en als het aan hem ligt komen we nooit ergens.
Dat wil soms wel eens tot irritaties leiden, maar als je je niet te veel aantrekt van om de drie minuten "Wanneer gaan we nou naar huis...", kan het toch best leuk zijn op tripjes, en eigenlijk geeft hij zelf ook vrijwel altijd achteraf toe dat het toch een stuk leuker was dan thuis blijven.

Goed dus, het stadspark. Er is ook een botanische tuin te vinden - raar woord eigenlijk, want volgens mij is in principe elke tuin botanisch - behalve de dierentuin dan. Na wat geheister met de rolstoel menig trapje op was het uiteindelijk echt de moeite waard. Ibrich die enthousiast van plant naar plant rende ("ooooh, aaaah, die is moooooi", en Jitse die zich helemaal uitleefde met mijn camera - waar hij bij wijze van uitzondering ook eens mee mocht.

Dus hier maar wat foto's. De foto van de vorige keer was natuurlijk geen echt beest, maar ook een van de planten hier genomen.